اپوکسی epoxy
اپوکسی یک کوپلیمر، متشکل از یک سخت‌کننده‌ی پلی‌آمین یا پلی‌آمید و یک رزین است. از ترکیب دو جزء یک پوشش پایدار و مقاوم تشکیل می‌شود، از این رو در صنایع مختلف، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
اپوکسی ترموپلاستیک، بر خلاف اپوکسی‌های ترموست، برای تشکیل فیلم جامد، نیازی به سخت‌کننده ندارد. (از وظایف اصلی رزین در پوشش، ایجاد فیلم رنگ بر روی سطح است. ترکیبات با اندازه مولکولی کوچک ممکن است روی سطح به خوبی پهن شوند ولی قادر نیستند فیلم ایجاد کنند.) اپوکسی ترموپلاست با دو نوع فرمولاسیون متفاوت قابل استفاده است، که تفاوت عمده آن‌ها در نسبت دو نوع رزین اپوکسی مصرفی (یکی جامد و دیگری مایع جهت تنظیم خواص ویسکوالاستیک مواد خط‌کشی) در ترکیب می‌باشد، به این صورت که هرچقدر میزان رزین مایع در ترکیب بیشتر باشد، خواص انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر شرایط سخت و سرد بیشتر می‌شود، این در حالیست که در مقابل گرما، استحکام مواد کاهش می‌یابد. رنگ‌های اپوکسی، بر اساس میزان مواد جامدشان به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند، خالص‌ترین نوع رنگ اپوکسی، حاوی 100درصد مواد جامد است، که بسیار بادوام بوده و به‌سرعت سفت و خشک می‌شوند. رنگ اپوکسی بر پایه حلال، از ۴۰ تا ۶۰ درصد ماده جامد اپوکسی تشکیل شده، که با حلال‌های شیمیایی ترکیب می‌شود و به دلیل تنوع بالای رنگ بسیار محبوب است. رنگ اپوکسی بر پایه آب، از ۴۰ تا ۶۰ درصد اپوکسی جامد حل شده در آب تشکیل شده است، بنابراین برای مصارف خانگی انتخاب بسیار مناسبی است.
مهم‌ترین گروه‌های رنگ اپوکسی، رنگ‌های اپوکسی پلی‌آمین و پلی‌آمید می‌باشند. رنگ اپوکسی پلی‌آمید به‌‌واسطه انعطاف‌پذیری و چسبندگی فوق‌العاده‌اش، دارای دوام و پایداری بالا در مناطق مرطوب می‌باشد، در حالیکه رنگ اپوکسی پلی‌آمین در برابر مواد شیمیایی، اسیدهای ضعیف، فرآورده‌های نفتی و حلال‌ها پایدارتر بوده و به همین دلیل در بسیاری از مناطق صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربرد رنگ اپوکسی کف
کاربردهای ترافیکی
رنگ‌های اپوکسی، به‌طور خاص برای خط‌کشی روسازی با کیفیت و دوام بالا فرموله شده‌اند، که ضمن ایجاد چسبندگی بسیار خوب به هر نوع روساز، از جمله آسفالت و بتن، از مقاومت سایشی مناسبی نیز برخوردار می‌باشند. لذا برای خط‌کشی جاده‌ها در مناطقی با زمستان‌های سرد و پر برف، می‌توان از این مواد استفاده نمود.
کاربرد بعنوان کف پوش
اپوکسی از جمله رزین‌های صنعتی پرکاربرد به‌عنوان کفپوش در پارکینگ‌ها، کارخانجات تولیدی مواد غذایی و یا بهداشتی، سالن‌های ورزشی یا کنفرانس، انبارهای مواد قابل اشتعال، بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، اتاق‌های عمل جراحی و … به‌شمار می‌رود. ضخامت اجرا شده بسته به نوع کاربری و استانداردهای تعیین شده محیط متغییر می‌باشد.
کاربرد جهت پوشش سطوح
از رنگ اپوکسی می‌توان بر روی سطوح فلزی، چوبی، سیمانی و به‌طور کلی کلیه مکان‌هایی که نیاز به یک پوشش مقاوم در طولانی مدت دارند، مانند فونداسیون سازه‌ها، موتورخانه‌ها، سطوح مجاور مواد شیمیایی، زیر زمین‌های مرطوب و … استفاده نمود.
کاربرد بعنوان پوشش محافظتی
رنگ اپوکسی به دلیل مقاومت بالایی که در برابر رطوبت، اصطکاک و عوامل جوی و شیمیایی دارد، می‌تواند جایگزین مناسبی برای پوشش‌های محافظتی باشد. از این جهت انتخاب مناسبی برای حمام، سونا و یا استخر است.
کاربرد جهت سطوحی نیازمند مقاومت
رنگ اپوکسی مقاومت بالایی در برابر فشار وارده هنگام عبور و مرور وسایل نقلیه و یا آسیب‌های احتمالی ناشی از افتادن اجسام سنگین بر روی آن دارد، بنابراین استفاده از این نوع رنگ برای کف گاراژها و تعمیرگاه‌ها یک انتخاب عالی و مقرون به‌صرفه می‌باشد.
کاربرد بعنوان آستری
رنگ‌های اپوکسی به‌عنوان آستری، لایه میانی و لایه نهایی در سطوح داخلی و خارجی فلزی، پلاستیکی و بتنی به‌کار برده می‌شوند. رنگ اپوکسی، به‌منظور پوشش محافظ بتن در پارکینگ‌ها برای مقابله با رد داغ لاستیک، لکه‌های روغن و موادی شیمیایی و … استفاده می‌شود.
ویژگی‌های رنگ اپوکسی
چسبندگی بالا
رنگ اپوکسی با قابلیت چسبندگی، انعطاف‌پذیری بالا و مقاومت در محیط‌های مرطوب، جهت آب‌بندی و پرکردن خلل سطوح بسیار مناسب است.
دوام
این مواد دارای دوام و ماندگاری مناسب، مقاومت بالا در برابر سایش و ضربه، قابلیت به‌کارگیری به روش اسپری و مناسب برای هر دو نوع سطح آسفالت و بتن می‌باشند. چنانچه اجسام سنگینی که سقوط می‌کنند و یا بر روی سطح کشیده می‌شوند ترک یا شکافی بر روی زمین ایجاد نکنند، مشکلی برای آن‌ها ایجاد نمی‌شود.
ضد خوردگی
از مهم‌ترین خصوصیات رنگ اپوکسی، که باعث شده کاربرد ویژه‌ای در کف داشته باشد، خاصیت ضد خوردگی و ضد اسید بودن آن است، بنابراین در صورتی‌که کف، با ماده‌ی اسیدی شستشو داده شود هیچ‌گونه آسیبی نخواهد دید.
جذب الکتریسیته ساکن
رنگ اپوکسی به خوبی الکتریسیته ساکن را جذب می‌کند، به همین دلیل بیشتر در کف ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
ماندگاری
اپوکسی ترموپلاستیک نسبت به رنگ‌های ترافیک سردِ الکیدی، ماندگاری بیشتری دارد.
تحمل دمای بالا
اکثر رنگ‌های اپوکسی توانایی تحمل گرمای بیش از ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد را دارند.
ضد لغزش
رنگ اپوکسی قادر به فراهم کردن یک سطح صاف و مقاوم در برابر لغزش است، از این رو از آن برای سکوها، سطوح شیب‌دار، و لنگرگاه‌های تفریحی استفاده می‌شود.
کفپوش اپوکسی
کفپوش اپوکسی از ترکیب دو ماده به نام رزین اپوکسی و هاردنر تولید می‌گردند. این ماده بصورت مایع و خود ترازشونده است . زمانی که روی کف اجرا می شوند ، بصورت شیمیایی واکنش نشان می دهند تا یک ماده سفت و سخت در برابر تخریب ایجاد گردد. کفپوش اپوکسی دارای مقاومتی عالی از جمله مقاومت مکانیکی بالا ، مقاومت سایشی بالا ، مقاومت شیمیایی عالی در برابر مواد مختلفی چون مواد قلیایی و اسید ، روغن هاو چربی ها داراست . این ماده یک سطح تمیز، یکدست و بدون درز بوجود می آورد و هرگز گرد و غباری از خود ایجاد نمی کند.جذب آب ندارد و از نفوذ آب، روغن و سایر مایعات به سطح زیرین خود جلوگیری می‌کند.
ضخامت اپوکسی 3-4 میلیمترمی باشد و به راحتی قابل شست و شو می باشد . حداقل عــمر مفید این محصــول بین 20-15 سال می باشد . در زمینه تعمیر و نگهداری نیز ، به راحتی قابل ترمیم می باشد .
کفپوش اپوکسی پارکینگ کفپوشی است با مقاومت مکانیکی بسیار بالا که گزینه مناسبی برای استفاده در پارکینگ های ساختمان های اداری ، تجاری و مسکونی می باشد. علاوه بر آن زیبایی خوبی به محیط پارکینگ می دهد.
ضخامت لایه های کفپوش اپوکسی
به طور کلی کفپوش اپوکسی از سه لایه تشکیل شده است : لایه اول پرایمر که بر روی سطح ریخته خواهد شد لایه دوم یا میانی که ضخامت 1.8 تا 2 میلیمتر دارد و لایه نهایی که 1 تا 1.2 میلیمتر ضخامت دارد البته با توجه به خواسته مشتری و نوع فعالیت این ضخامت ها متغییر می باشند . روکش های اپوکسی کاملاً به بتن چسبیده اند و بعید است مانند رنگ های معمولی کف گاراژ تراشه یا لایه برداری شوند.
نحوه اجرای کفپوش اپوکسی
- سطح مورد نظر باید صاف و تمییز باشد. مهم است قبل از اجرای اپوکسی همه ترک ها و مشکلات سطح اصلی تا حد امکان ترمیم و یا تعمیر گردد.اپوکسی جهت روکش نمودن سطوح بتنی و سایر سطوحی که نیاز به ظاهری زیبا و شفاف دارند مورد استفاده قرار می گیرد . اگر سطح به مواد شیمیایی آلوده باشد لازم است کاملا پاک و تمیز وعاری از نم و رطوبت باشد .
- سطح مورد نظر باید امکان حداقل 2 میلیمتر پاشش را داشته باشد .
- دمای محیط کافی و مناسب برای پاشش باشد در دمای نامناسب ممکن است اپوکسی پوسته پوسته و یا دارای حباب گردد.
- در ابتدا پوشش اپوکسی بصورت مایع می باشد پس در پاشش آن باید مدیریت زمان صورت بگیرد .
- به کمک غلتک حوله ای پرایمر برای روی سطح اجرا می گردد . این ماده در مدت زمان 12-14 ساعت خشک می شود و بستر را برای لایه اولیه اپوکسی آماده می کند .
- لایه ابتدایی اپوکسی بر روی سطح اجرا می شود . 24 ساعت زمان برای خشک شدن آن لازم است .
- درصورت وجود شکاف و درز به کمک فیلر یا بتونه اصلاح گردد.
- لایه دوم با اضافه کردن ماده ضد لغزش اجرا می شود . بعد از 24 ساعت سطح آماده است
- بتن کف به ضخامت حداقل 5 سانتیمتر بصورت ماله پروانه ای
- بتن کف باید دارای شبکه مش و مسلح باشد که در طول 30 روز کاری کاملا خشک شود .
- پس از خشک شدن کامل بتن روی آن را فرز زده تا ترکها و مشکلات احتمالی آن آشکار شود . این عمل به چسبندگی بعدی اپوکسی هم کمک می کند .
- به کمک ملات یا چسبهای مخصوص (الاستومر) درزها گرفته می شود .
- با کاردک کشی ملات یک دست می گردد .
- برای ضد آب کردن به کمک تی و غلطک رزین (مایع (SF می ریزیم .
- برای جلوگیری از سر خوردن روی کف سلیس می ریزیم و بعد از یک روز به کمک جارو کردن اضافات آن را حذف می کنیم .
- رنگ اپوکسی توسط تی و غلطک بر روی سطح پاشیده می شود و بعد از خشک شدن بر روی آن خط کشی صورت می گیرد .
